มีบ่อเกิดประเพณีมาจากความเชื่อที่ว่า ก่อนวันตรัสรู้หนึ่งวัน พระบรมโพธิสัตว์ทรงรับข้าวมธุปายาสของนางสุชาดามาเสวยจนหมด จนได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เพราะทรงตัดสินพระทัยเดินทางสายกลาง ไม่ทรมานตนเอง ทรงฉันข้าวมธุปายาสที่นางสุชาดามาถวาย จนสำเร็จพระโพธิญาณ
จัดขึ้นเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา ในวันที่พระพุทธองค์ได้เสด็จกลับจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ประเพณีปอยข้าวต้มเป็นประเพณีที่ทุกบ้านจะทำข้าวต้มมัดเป็นรูปสามเหลี่ยม เพื่อเป็นการเลี้ยงผีเลี้ยงเจ้าที่ต่างๆ และมีความเชื่อว่าเป็นการทำบุญข้าวใหม่ให้กับผีหรือเจ้าที่หลังจากฤดูกาลเก็บเกี่ยว
พิธีกรรม การเลี้ยงผีข้าวโพด ขั้นตอนจะมีการเก็บหาพืชผักผลไม้ต่างๆ ที่ปลูกไว้ในไร่ สวน มาตกแต่งบูชาบนหิ้งผี
การขอบคุณสิ่งศักดิ์สิทธิ์เทพพระเจ้าอื่อซา โดยการนำพืชผักที่ปลูกในไร่นา เช่น ใช้ต้นข้าว ข้าวโพด ฟักทอง แตง เป็นต้น มาทำพิธีขอบคุณที่สิ่งศักดิ์สิทธิ์เทพเจ้าได้ช่วยดูแลให้พืชผักผลผลิตทางการเกษตรงอกงามได้ผลผลิตดี ทำให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างปกติสุข
ประมาณเดือนกรกฎาคมและออกหว่าหรืออกพรรษาถัดออกไปอีกสามเดือน มีการห่อขนมข้าวต้ม ทำข้าวซอย ข้าวแอ๊บ ไหว้พระทำบุญตักบาตร สะเดาะเคราะห์เพื่อเป็นมงคลแก่ชีวิตและครอบครัว และในกลางหว่า เป็นการไปไหว้พระทำบุญ ฟังธรรมเทศนา มีการจับฉลากใบธรรมของแต่ละครัวเรือนเป็นงานตั้งธรรม
เมื่อชาวบ้านปลูกข้าวในไร่นาเสร็จแล้ว ต้นข้าวก็โตขึ้นสมบูรณ์แล้ว ได้ทำพิธีเลี้ยงผีไร่ผีนาเสร็จแล้ว จะมีการผูกข้อมือเรียกขวัญทั้งหมู่บ้าน เพื่อเป็นการพักผ่อนกายจิตที่เหนื่อยจากการทำงานและเป็นการขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เจ้าที่เจ้าป่าเจ้าเขา
เป็นวันแห่งการเพราะปลูกของแต่ละครอบครัวและยังนิยมทำบุญในวันนี้ด้วย เช่น การทำศาลา การเรียกขัวญ เป็นต้น
เป็นการนำเอาดอกไม้ ธูปเทียน อาหารคาวหวานไปเซ่นไหว้ใจบ้านหรือผีเสื้อบ้านเพื่อเป็นปัดเป่าสิ่งที่ไม่ดีออกไปจากหมู่บ้านและขอให้ช่วยคุ้มครองสมาชิกในชุมชนให้อยู่เย็นเป็นสุข
เป็นประเพณีเฉลิมฉลองปีใหม่ไตหรือวันสงกรานต์ มีการห่อขนม ทำข้าวแอ๊บ ทำข้าวซอย ขนทรายเข้าวัดเพื่อทำบุญตานกองทรายหลวง นำตุงหรือธงกระดาษไปปักเพื่อเป็นการส่งเคราะห์ตามจักราศี
